Nga Redi Minga:
Në historinë e popujve ka një rregull të hekurt: kombet që mësohen të kenë një pronar mbi kokë, shumë shpesh e humbin aftësinë për të jetuar të lirë. Ky është fati më i hidhur i shoqërive të varfra, të traumatizuara nga diktatura dhe të manipuluara nga propaganda.
Dhe pikërisht kjo sindrom po shfaqet sot te shqiptarët.
Aty ku dikur sundonte Enver Hoxha për 45 vite, me frikë, terror dhe izolim total, sot kemi një figurë të re politike që vepron me mekanizma të tjerë, por me të njëjtin efekt psikologjik mbi popullin: një padron modern, i cili kontrollon institucionet, mediat dhe perceptimin publik.
Nga diktatori i hekurt, te padroni i butë – por me të njëjtin efekt
Sistemi i Enverit ishte brutal, i hapur, i dukshëm.
Sistemi i Ramës është dixhital, i buzëqeshur, i mbështetur nga PR, oligarkë dhe një klikë ndërkombëtare që e sheh Shqipërinë vetëm si eksperiment laboratorik.
Por thelbi mbetet i njëjtë:
- Varësia psikologjike
- Bindja kolektive se “kështu është më mirë se kaosi”
- Paaftësia për t’u ngritur kundër abuzimit
- Frika nga ndryshimi
Shumë shqiptarë, pa e kuptuar, janë mësuar të kenë një “të madh”, një njeri mbi kokë që të marrë vendimet për ta. Dhe Rama e ka kuptuar këtë dobësi historike më mirë se kushdo.
Si ndërtohet një padron modern?
Sot nuk të duhen burgje politike për të sunduar një vend, mjafton:
- kontroll mbi informacionin
- kontroll mbi punësimet publike
- eksperimente me varfërinë që mbajnë popullin të varur
- kartat sociale e ndihmat që blenë heshtjen
- propagandë e stërmbushur në televizionet kombëtare
- një aparat policor i politizuar
përçarja e popullit me luftë klasash moderne: të pasur – të varfër, emigrantë – vendas, të majtë – të djathtë
Në këto kushte, populli nuk është më qytetar. Kthehet në klient.
Dhe klienti kërkon padron.
Ashtu siç ndodhte në kohën e Enverit.
A po rrezikon Shqipëria një diktaturë moderne?
Shumë analistë ndërkombëtarë paralajmërojnë se Shqipëria sot ka të gjitha shenjat e një neo-autokracie, një diktature të shekullit XXI, ku:
Autoriteti ndërtohet jo me tanke, por me media.
Frika nuk mbillet me burg, por me varfëri, presion dhe tallje publike.
Kontrolli nuk merret me Byro Politike, por me oligarkë dhe studioshow propagandistike.
Rama është bërë për shumë shqiptarë i njëjti mekanizëm psikologjik që ishte Enveri:
një figurë që perceptohet si “i domosdoshëm”, si “i vetmi që i mban gjërat nën kontroll”, si “i vetmi që mund të bëjë diçka”.
Por në realitet, është thjesht padroni i radhës i një populli të pambrojtur nga institucionet.
Shqipëria ka nevojë për qytetarë, jo për pronarë
Nuk mund të ketë demokraci aty ku populli nuk e di çfarë është liria.
Nuk mund të ketë drejtësi aty ku qytetari nuk di t’i kërkojë llogari qeverisë.
Nuk mund të ketë shtet modern aty ku padroni shikon njerëzit si servilë, jo si qytetarë.
Shqiptarët sot janë në udhëkryq historik:
Të vazhdojnë të kërkojnë padronë, apo të mësojnë më në fund të jenë të lirë?
Popujt që mësohen me pronar, nuk jetojnë dot pa të.